بررسی فقهی - حقوقی امکان شکایت از آرای مستند به سوگند قاطع دعوا در تجدیدنظر و فرجام

تجدید نظرخواهی از رأی مستند به سوگند قاطع دعوا از مصادیقی است که قانون گذار موضع صریحی در خصوص آن اتخاذ نکرده است. همین امر سبب ایجاد اختلاف نظر میان قضات و حقوق دانان شده است؛ از این رو ممکن است در زمینه هایی به محکوم علیه حق شرکت در این مرحلۀ دادرسی داده شود و در زمینۀ مشابه، محکوم علیه دیگر از احقاق حق در آن مرحله محروم گردد. از طرف دیگر، حکم قانون در خصوص عدم قابلیت فرجام خواهی آرای مستند به سوگند در مادۀ 369 قانون آیین دادرسی مدنی موجب شده است تا حقوق دانان نسبت به فلسفه و مبنای چنین حکمی تردید کرده، نتوانند این حکم قانون را به نحو مطلوب توجیه نمایند؛ تا جایی که چنین تردیدی در آرای قضایی و حتی در شعب دیوان به چشم می خورد. مقالۀ حاضر با مطالعۀ موضوع در فقه امامیه و تحلیل آن در حقوق موضوعه، اعلام می دارد که تجدید نظرخواهی از رأی مستند به سوگند قاطع دعوا، حق مسلم محکوم علیه به شمار می رود و از سوی دیگر حکم قانون مبنی بر عدم قابلیت رسیدگی فرجامی ممنوعیتی نسبی است که با عنایت به مبانی عقلی قابل توجیه است.